Ris, ras
Que dura e implacable é a rasqueta..., ris, ras!
Ela soa apáñase para escaravellar todo o que se agocha por debaixo do corredor, coando asubíos de desfeita polos embornais.
É un coro de estrago acompasado cos golpes de martelo que se afunden nun eco podre redobrando por entre as táboas de cubrir e mais polas de virar...,
Unha partitura escrita coas bágoas de ferruxe devalando entre cravos furados até o calime, pintando pentagramas revirados que aventan o barco dende o rodame até o cofiño. Ris, ras!
Unha partitura escrita coas bágoas de ferruxe devalando entre cravos furados até o calime, pintando pentagramas revirados que aventan o barco dende o rodame até o cofiño. Ris, ras!
Exidio Cuíñas (decembro 2016)
A Sicamontes. Historia dunha dorna indultada (en clave de humor)
Foi na primavera deste ano cando chegou a Cambados unha nova dorna. Coma tod@s aqueles que se fan cunha dorna por primeira vez, os seus compradores (Bruno e Fernando) puxeron nesa operación o prezo da ilusión por converterse en armadores dunha tipoloxía de embarcación tradicional tan salientable como é a dorna.
![]() |
A Sicamontes recén chegada ao porto de Tragobe-Cambados. |
A cousa pintaba ben, unha dorna xeitosa da Illa de Arousa coa "garantía" de ser unha das embarcacións da ENT (Escola de Navegación Tradicional), pintadiña, completamente aparellada para a vela..., en fin, unha xoia que animaba aos seu armadores a cruzar a Ría de cabo a rabo durante todo o verán sen parar.
En principio tan só un pero: os papeis¡ Pero ben, "xa aparecerá algo con que solucionar os atrancos burocráticos".
En principio tan só un pero: os papeis¡ Pero ben, "xa aparecerá algo con que solucionar os atrancos burocráticos".
Aínda que aparentemente a dorna estaba lista para iniciar unha tempada de navegación, os seus novos donos quixeron levala a terra para darlle unha pequena revisión antes de lanzarse a conquistar a Ría e aquí cometeron un erro de principiante: agarrar unha rasqueta e poñerse a espir o barco para mirar por debaixo do refaixo, isto é, quitarlle un pouco de pintura para ollar a boa conservación da madeira curada co tempo e a salitre.
Pero oh! sorpresa, por aquí aparece un cravo sen cabeza, por alá un furado e por acolá un descunchado..., en definitiva, "hai que chamar a un carpinteiro".
Boa decisión, sen dúbida nestas operacións para facerse cun barco vello, o mellor e ir co carpinteiro antes de facer a compra.
Boa decisión, sen dúbida nestas operacións para facerse cun barco vello, o mellor e ir co carpinteiro antes de facer a compra.
E claro, xa sabemos como fan os carpinteiros cando se lles pon un martelo nunha man e unha pata de cabra na outra:
- Para xa que quedamos sen barco -laiábanse os flamantes armadores co renxer da madeira.
- Hai que chegar ao san -replicaba o carpinteiro.
Ben, pois cando o carpinteiro deixou de quitar madeira, a dorna estaba irrecoñecible, coma se lle pasase un tremendo temporal por riba levando media dorna con el.
- Hai que chegar ao san -replicaba o carpinteiro.
Ben, pois cando o carpinteiro deixou de quitar madeira, a dorna estaba irrecoñecible, coma se lle pasase un tremendo temporal por riba levando media dorna con el.
A reconstrucción
O caso é que lonxe de desanimarse, os armadores deciden tirar para adiante e darlle unha nova oportunidade a un barco que de dar noutras mans, posiblemente acabaría ardendo na fogueira de San Xoán (moi preto no calendario nesas datas).
E así, empezaron a despintar todo o barco para evitar novas sorpresas, con cada ris-ras de rasqueta se elevaba un suspiro de alivio ao ir comprobando que a desfeita tan só se quedaba nas táboas de cubrir, algunha que outra caderna e un anaco do corredor. Se cadra a cravación tampouco estaba non seus mellores momentos, pero en fin, había que tirar para adiante -imaxino eu-.
E mentres o carpinteiro tomaba medidas para repoñer a madeira danada, os propietario dedicáronse a todo aquilo que estaba nas súas mans: tratar a oxidación, substituír aqueles cravos en peor estado, saneamento global do interior e exterior...,
![]() |
despintando a dorna e saneando as cadernas |
Pasados apenas un par de meses, a dorna lucia xa as súas táboas novas e o barco recibía unhas cantas mans xenerosas de Xylacel fondo polo exterior e aceite liñaza polo interior.
Pouco a pouco a dorna ía recuperando vida, e logo dunhas mans de aceite con minio ao conxunto do casco, a dorna semellaba cobrar vida de novo, poñendo ilusión e satisfacción nas facianas dos armadores logo de tantas horas de rascar e lixar até desgastar as unllas.
O caso é que logo dos períodos necesarios de secado entre capas e moita aplicación de "Sicaflex" (levou Sica a montes), chegou o día de vestila de novo, neste caso de azul (como a moneca que tiña aquela rapaza):
![]() |
De proa |
![]() |
De popa |
E chegou o dia de botala ao mar:
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4InyA3UcCZ92uUYz0aVg8i4c52KPzucMxp8tkU-2q_0q1lnqxpqQGFS6A3XRgT1mE2lC8Nh-IhHDmhBm81PvPRFR8L9MnomnuFs_yY4emamthL2JpUyfTm48ZUM3GhQ1HrwUFoU8I3R6f/s320/pintada2.jpg)
E logo dos necesarios días de inchado da madeira para selar o casco, chegou o día de volver a navegar:
![]() |
A Sicamontes reflotada en Tragobe |
![]() |
Amarrada na Mariña Tradicional Porto de Cambados |
Probando velas:
![]() |
A Julicheira A Sicamontes |
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjESq3n5F1FfkKmmAETvLyFCGRVLZtDjOPM9ylOiQDdxdrSrjz3L2luEs3PksqP7-XMWQS4So7w8tmNiZWGRZnzNdYlt_bbotkbKbU6TcqfRhZ_ymIaLsw-gFc0U5iGI-YPpx82DPxN1LrL/s320/sica_rafa.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_xpbqEj_FgOYNxovm83zZSXfGe8Nzi3odibCKHhp7Uk6HyVrN0oH_e7_Dpbf6lX66MPqjc9fN8r_z_ZzKJgLeDLNezgwcxD9zHErdfF8v-zjwIcVSAIcoozNTlo8CsGWJWi_U1GE-iNj9/s320/sica_rana.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhW3EZQkh62qB1XYC-H55HYmBPGmOdwA7dxKUZdLsgvsJEipODBfthYgMVcPHehY9YtglAsKTCryWqD_oFMVjSZlLIIuPlSS0_C0DZoZ-BfeD0zvW_tzZ8T0dL_-wYvniEZpIseNtQlVT-1/s320/navegando1.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1gHcbzzWFiMKTFfBEvqo9aOaLz0w6yRAbJyxMAtLg2rDp5tp_7P48yLPrDQ_o52_aGRrOYg8DVidWrHzDWbIsJ0hDOClIvdfZvnuRl3U3l96-pkrfll2i5rZtCAnJ6dWszF_fLC9Ynv0w/s320/navegando2.jpg)
E a remos (Regata da Valvanera. Organiza: Asociación A Torre. Cambados):
![]() |
Chegando a meta: tripulacion: Rosa, Xaquín e Cristal |
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgurW6m1mWDC7nvlbWCLk9sbCr24xgmNhond4NOBqW5MeAkrmM3C3zVG6EeKMupvmhGo5XZLxk9RhlOvTmSDnZblYUQmUraNHcBxhhJox7qJxgsVQXYpNwtw1uYJB4REYp3kiVLdbsyvuab/s200/remos44.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQC0prk3UfhWjtWb3bmlv9K60qOJyrzABO5w55SSko5RluJMgMvGh_OtGQFdnG8e5mY5NaSYJgMxrSa9pZP7Bzy0xeKa2VlbhQvVLiemiXjDEMneilY89xJbKyvZU3Yk-5h0I-Eh6p2U52/s320/remos45.jpg)
O importante en todo caso é que a Sicamontes xa forma parte da flota de embarcacións tradicionais de Cambados, e así a vimos neste verán acompañando ao resto da flota cambadesa:
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiYEOdYF7_Gz_TC_dGpsbLU5T-kGOjTldj_qbsQtm7OHikGsB413vbkHS5FN04t7wxH6SWcog0gfP25q7nCw_ZQx_42mDkDcVQaZlbwI52RP8H8ucpZbZ65UJTKzAJuxwXS4KcYM_4OVtYj/s320/remos1.jpg)
![]() |
A Sicamontes pola popa do Unicornio. Ao fondo a Julicheira. Xornadas de Vela Tradicional |
remate:
Imos chegando ao final dunha historia con final feliz, polo menos neste caso, a dorna escapou das gadoupas do estrago, do abandono e a indiferenza para volver ao mar coa dignidade que nunca debeu perder. E lonxe do ton de brincadeira do texto que acompaña esta entrada, quero felicitar aos armadores da Sicamontes (Bruno e Fernando), no empeño por devolver a vida a esta dorna, porque con cada barco tradicional indultado, tamén conseguimos un pouco de perdón para esta sociedade que o devora todo, esfameada de desfeita.
Se cadra teríamos que pasar a rasqueta polos ollos máis a miúdo para poder ver con claridade o verdadeiro valor destes barcos..., ris, ras!
Imaxe: Bruno a bordo da Muller de Balboas. Xuño 2009